విభూతి యోగము

విభూతి యోగము, భగవద్గీతలో పదవ అధ్యాయము. మహాభారత ఇతిహాసములోని భీష్మ పర్వము 25వ అధ్యాయము మొదలు 42వ అధ్యాయము వరకు 18 అధ్యాయములు భగవద్గీతగా ప్రసిద్ధము. కాని గీత ఒక ప్రత్యేక గ్రంధముగా భావింపబడుతుంది. కురుక్షేత్ర సంగ్రామం ఆరంభంలో సాక్షాత్తు కృష్ణ భగవానుడు అర్జునునకు బోధించిన జ్ఞానము గనుక ఇది హిందువుల పరమ పవిత్ర గ్రంధాలలో ఒకటి. సిద్ధాంత గ్రంథమైన భగవద్గీతయందు వేద, వేదాంత, యోగ విశేషాలున్నాయని విశ్వాసముగల వారి నమ్మకం. భగవద్గీతను తరచుగా "గీత" అని సంక్షిప్త నామంతో పిలుస్తారు. దీనిని "గీతోపనిషత్తు" అని కూడా అంటారు. భగవద్గీతలో భగవంతుని తత్వము, ఆత్మ తత్వము, జీవన గమ్యము, గమ్యసాధనా విధానాలు బోధింపబడ్డాయి.

అథ దశమోధ్యాయః - విభూతియోగః
|| 10-1 ||
శ్రీభగవానువాచ|
భూయ ఏవ మహాబాహో శృణు మే పరమం వచః|
యత్తేऽహం ప్రీయమాణాయ వక్ష్యామి హితకామ్యయా

శ్రీ భగవానుడు ఇలా చెప్పాడు:- ఓమహానుభావా! అర్జునా! నా మాటలకు సంతోషిస్తున్న నీకు మేలు కలగాలని, నేను చెప్తున్న శ్రేష్టమైన ఈ మాటలు మళ్ళీ విను.

|| 10-2 ||
న మే విదుః సురగణాః ప్రభవం న మహర్షయః|
అహమాదిర్హి దేవానాం మహర్షీణాం చ సర్వశః

నా పుట్టుకను గురించి దేవతలుకాని మహర్షులుకాని ఎరుగరు. దేవతలు మహర్షులు అందరికన్నా పూర్వపు వాణ్ణి నేను.

|| 10-3 ||
యో మామజమనాదిం చ వేత్తి లోకమహేశ్వరమ్|
అసమ్మూఢః స మర్త్యేషు సర్వపాపైః ప్రముచ్యతే

పుట్టుకా మొదలులేని వాడుగానూ, లోకాల్కు ప్రభువుగాను నన్ను తెలుసుకున్న వాడు మనుష్యులలో జ్ఞాని అయి అన్ని పాపాలనుండి విముక్తి చెందుతాడు.

|| 10-4 ||
బుద్ధిర్జ్ఞానమసమ్మోహః క్షమా సత్యం దమః శమః|
సుఖం దుఃఖం భవోऽభావో భయం చాభయమేవ చ

తెలివి, జ్ఞానం, మోహరాహిత్యము, ఓర్పు, సత్యము, మనో నిగ్రహము, సుఖ దుఃఖాలు, ఉండడమూ, లేకపోవడమూ, భయాభయాలు (నా వలననే కలుగుతాయి)

|| 10-5 ||
అహింసా సమతా తుష్టిస్తపో దానం యశోయశః|
భవన్తి భావా భూతానాం మత్త ఏవ పృథగ్విధాః

అహింస, సమత్వము, తృప్తి, తపస్సు, దానము, యశస్సు, అపయశస్సు మొదలైన వేరు వేరు భావాలు జీవుళ్ళలో నా వలననే కలుగుతాయి.

|| 10-6 ||
మహర్షయః సప్త పూర్వే చత్వారో మనవస్తథా|
మద్భావా మానసా జాతా యేషాం లోక ఇమాః ప్రజాః

శృష్టి ఆరంభంలో ఉన్న సప్తౠషులు, నలుగురు మనువులు నా సంకల్పము వలన పుట్టిన వారే. వారి నుండి ఈ ప్రజలు వచ్చారు.

|| 10-7 ||
ఏతాం విభూతిం యోగం చ మమ యో వేత్తి తత్త్వతః|
సోవికమ్పేన యోగేన యుజ్యతే నాత్ర సంశయః

ఈ నా విభూతి యోగాన్ని అసలు తత్వములో తెలుసుకున్నవాడు, చలించని యోగంలో నిలిచి పోతాడు. ఇందులో సందేహము లేదు.

|| 10-8 ||
అహం సర్వస్య ప్రభవో మత్తః సర్వం ప్రవర్తతే|
ఇతి మత్వా భజన్తే మాం బుధా భావసమన్వితాః

నేను అన్నిటి పుట్టుకకి హేతువుని నా వలననే సమస్తమూ నడుస్తుందని తెలుసుకున్న వివేకులు భక్తి పూరితులై నన్ను సేవిస్తారు.

|| 10-9 ||
మచ్చిత్తా మద్గతప్రాణా బోధయన్తః పరస్పరమ్|
కథయన్తశ్చ మాం నిత్యం తుష్యన్తి చ రమన్తి చ

తమ మనసులను నాలో లీనము చేసి జీవితాలను నాకే అర్పించి, నన్ను గురించే పరస్పరమూ బోధించుకుంటూ, చెప్పుకుంటూ నిత్యమూ తృప్తి పడతారు, ఆనందిస్తారు.

|| 10-10 ||
తేషాం సతతయుక్తానాం భజతాం ప్రీతిపూర్వకమ్|
దదామి బుద్ధియోగం తం యేన మాముపయాన్తి తే

అలాసతతమూ మనసు నాయందుంచి, ప్రీతితో సేవించే వారికి నన్ను చేరుకోవడానికి కావలసిన జ్ఞానయోగాన్ని నేను కలుగచేస్తాను.

|| 10-11 ||
తేషామేవానుకమ్పార్థమహమజ్ఞానజం తమః|
నాశయామ్యాత్మభావస్థో జ్ఞానదీపేన భాస్వతా

వారిని కనికరించడం కోసమే నేను వారి మనస్సులలో నిలిచి, వారి అజ్ఞాన తమస్సుని ప్రకాశించే జ్ఞానదీపంతో నశింపజేస్తాను.

|| 10-12 ||
అర్జున ఉవాచ|
పరం బ్రహ్మ పరం ధామ పవిత్రం పరమం భవాన్|
పురుషం శాశ్వతం దివ్యమాదిదేవమజం విభుమ్

అర్జునుడు ఇలా అన్నాడు:- నీవు పరబ్రహ్మవి, పరంధాముడివి, పరమ పవిత్రుడివి, శాశ్వతుడివి, దివ్యుడివి, పరమ పురుషుడివి ఆది దేవుడివి. , పుట్టుక లేనివాడివి.

|| 10-13 ||
ఆహుస్త్వామృషయః సర్వే దేవర్షిర్నారదస్తథా|
అసితో దేవలో వ్యాసః స్వయం చైవ బ్రవీషి మే

అని అందరూ ౠషులు, దేవర్షి నారదుడూ, అలాగే అశితుడూ, దేవలుడూ, వ్యాసుడూ అంటారు. స్వయంగా నీవుకూడా అలాగే చెబుతున్నావు.

| 10-14 ||
సర్వమేతదృతం మన్యే యన్మాం వదసి కేశవ|
న హి తే భగవన్వ్యక్తిం విదుర్దేవా న దానవాః|

కేశవా! నీవు నాతో చెప్పినదంతా నిజమేనని విశ్వశిస్తున్నాను నీవ్యక్త శరీరాన్ని దేవతలుకాని దానవులు కాని ఎరుగరు.

|| 10-15 ||
స్వయమేవాత్మనాత్మానం వేత్థ త్వం పురుషోత్తమ|
భూతభావన భూతేశ దేవదేవ జగత్పతే

భూత భావనుడా! భూతేశా! జగత్పతీ! పురుషోత్తమా! నిన్ను నీవే నీచేతనే స్వయంగా ఎరుగుదువు.

|| 10-16 ||
వక్తుమర్హస్యశేషేణ దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః|
యాభిర్విభూతిభిర్లోకానిమాంస్త్వం వ్యాప్య తిష్ఠసి

ఏయేవిభూతులలో నీవు ఈలోకమంతటా వ్యాపించి వున్నావో ఆదివ్యమైన విభూతులను అశేషంగా చెప్పడానికి నీవే తగినవాడివి.

|| 10-17 ||
కథం విద్యామహం యోగింస్త్వాం సదా పరిచిన్తయన్|
కేషు కేషు చ భావేషు చిన్త్యోసి భగవన్మయా

ఓయోగీ! సదాధ్యానిస్తూ నేను నిన్ను ఎలా తెలుసుకోగలను?భగవంతుడా ఏయేరూపాలతో నిన్ను ధ్యానించవచ్చు?

|| 10-18 ||
విస్తరేణాత్మనో యోగం విభూతిం చ జనార్దన|
భూయః కథయ తృప్తిర్హి శృణ్వతో నాస్తి మేమృతమ్

ఓజనార్ధనా! నీ యోగాన్ని విభూతిని విస్తారంగా చెప్పు. అమృతతుల్యమైన నీమాటలు ఎంత విన్నా నాకు తృప్తి తీరదు.

|| 10-19 ||
శ్రీభగవానువాచ|
హన్త తే కథయిష్యామి దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః|
ప్రాధాన్యతః కురుశ్రేష్ఠ నాస్త్యన్తో విస్తరస్య మే

శ్రీ భగవానుడన్నాడు:అర్జునా! నా దివ్య విభూతులలో ముక్యమైన వాటిని ఇప్పుడు నీకు చెబుతాను. నా విస్తారానికి అంతు అంటూ లేదు.

|| 10-20 ||
అహమాత్మా గుడాకేశ సర్వభూతాశయస్థితః|
అహమాదిశ్చ మధ్యం చ భూతానామన్త ఏవ చ

గుడాకేశా! నేను అన్ని ప్రాణుల హృదయాలలో ఉంటాను. ప్రాణుల అది మధ్యంతాలు(సృష్టి స్థితి లయాలు)నేనే.

|| 10-21 ||
ఆదిత్యానామహం విష్ణుర్జ్యోతిషాం రవిరంశుమాన్|
మరీచిర్మరుతామస్మి నక్షత్రాణామహం శశీ

నేను ఆదిత్యులలో విష్ణువుని, వెలిగించే వాళ్ళలో కిరనాలు కలిగిన సూర్యుడిని. మరుత్తులలో మరీచినీ, నక్షత్రాలలో చంద్రుడిని.

|| 10-22 ||
వేదానాం సామవేదోస్మి దేవానామస్మి వాసవః|
ఇన్ద్రియాణాం మనశ్చాస్మి భూతానామస్మి చేతనా

నేను వేదాలలో సామవేదాన్ని, దేవతలలో ఇంద్రుడిని, ఇంద్రియాలళో మనస్సుని, ప్రాణులలో చేతనత్వాన్ని.

|| 10-23 ||
రుద్రాణాం శఙ్కరశ్చాస్మి విత్తేశో యక్షరక్షసామ్|
వసూనాం పావకశ్చాస్మి మేరుః శిఖరిణామహమ్

నేను రుద్రులలో శంకరుణ్ణి, యక్ష రాక్షసులలో కుబేరుడిని, వసువులలో పావకుడిని, పర్వతాలలో మేరువుని.

|| 10-24 |
పురోధసాం చ ముఖ్యం మాం విద్ధి పార్థ బృహస్పతిమ్|
సేనానీనామహం స్కన్దః సరసామస్మి సాగరః|

అర్జునా! నేను పురోహితులలో శ్రేష్టుడైన బ్రుహస్పతిని. సేనానాయకులలో కుమారస్వామిని, సరసులలో సాగరాన్ని అని తెలుసుకో.

|| 10-25 |
మహర్షీణాం భృగురహం గిరామస్మ్యేకమక్షరమ్|
యజ్ఞానాం జపయజ్ఞోऽస్మి స్థావరాణాం హిమాలయః|

మహర్షులలో భ్రుగువుని, శబ్దాలలో ఏకాకషరమైన ఓంకారాన్ని. యజ్ఞాలలో జపయజ్ఞాన్ని, స్థావరాలలో హిమాలయాన్ని.

|| 10-26 ||
అశ్వత్థః సర్వవృక్షాణాం దేవర్షీణాం చ నారదః|
గన్ధర్వాణాం చిత్రరథః సిద్ధానాం కపిలో మునిః

నేను వృక్షాలలో రావి చెట్టుని. దేవర్షులలో నారదుణ్ణి. గంధర్వులలో చిత్రరధుణ్ణి, సిద్ధులలో కపిల మునిని.

|| 10-27 |
ఉచ్చైఃశ్రవసమశ్వానాం విద్ధి మామమృతోద్భవమ్|
ఐరావతం గజేన్ద్రాణాం నరాణాం చ నరాధిపమ్|

నేను గుర్రాలలో అమౄతంతో పుట్టిన ఉచ్చైశ్వాన్ని, ఏనుగులలో ఇరావతాన్ని, మనుష్యులలో రాజుని.

|| 10-28 ||
ఆయుధానామహం వజ్రం ధేనూనామస్మి కామధుక్|
ప్రజనశ్చాస్మి కన్దర్పః సర్పాణామస్మి వాసుకిః

నేను ఆయుధాలలో వజ్రాన్ని. గోవులలో కామధేనువుని. పుట్టించేవాళ్ళల్లో మనమధుడిని, సర్పాలలో వాసుకిని.

|| 10-29 ||
అనన్తశ్చాస్మి నాగానాం వరుణో యాదసామహమ్|
పితౄణామర్యమా చాస్మి యమః సంయమతామహమ్

నేను నాగులలో అనంతుడిని, జలచరాలలో వ్రుణూడిని, పీరులలో ఆర్యముడిని, సమ్యమవంతులలో నిగ్రహాన్ని.

|| 10-30 ||
ప్రహ్లాదశ్చాస్మి దైత్యానాం కాలః కలయతామహమ్|
మృగాణాం చ మృగేన్ద్రోऽహం వైనతేయశ్చ పక్షిణామ్

నేను దైత్యులలో ప్రహ్లాదుడీని, లెక్కలు కట్టేవాళ్ళల్లొ కాలాన్ని, మృగాలలో మృగేంద్రుడిని, పక్షులలో గరుత్మంతుడిని.

|| 10-31 ||
పవనః పవతామస్మి రామః శస్త్రభృతామహమ్|
ఝషాణాం మకరశ్చాస్మి స్రోతసామస్మి జాహ్నవీ

నేను పావనం చేసేవాళ్ళల్లో వాయువుని శస్త్రధారులలో రాముడిని, జలచరాలలో ముసలిని, నదులలో గంగని.

|| 10-32 ||
సర్గాణామాదిరన్తశ్చ మధ్యం చైవాహమర్జున|
అధ్యాత్మవిద్యా విద్యానాం వాదః ప్రవదతామహమ్

అర్జునా! సృష్టులన్నిట్లో ఆదిమధ్యాంతాలు నేనే. విద్యలలో ఆధ్యాత్మ విద్యని, వాదించేవాళ్ళల్లో వాదాన్ని నేనే.

|| 10-33 |
అక్షరాణామకారోऽస్మి ద్వన్ద్వః సామాసికస్య చ|
అహమేవాక్షయః కాలో ధాతాహం విశ్వతోముఖః|

నేను అక్షరాలలో అకారాన్ని, సమాసాలలో ద్వంద్వ సమాసాన్ని, నాశనంలేని కాలాన్ని. సర్వతోముఖంగా ఉండే ఈశ్వరుడిని.

|| 10-34 |
మృత్యుః సర్వహరశ్చాహముద్భవశ్చ భవిష్యతామ్|
కీర్తిః శ్రీర్వాక్చ నారీణాం స్మృతిర్మేధా ధృతిః క్షమా|

నేను సర్వాన్ని హరించే మృత్యువుని, భవిష్యత్తులో ఊదయించబోయే వారి పుట్టుకని, స్త్రీలలో కీర్తి, శ్రీ, వాక్కు, స్మృతి, మేధా, ధృతి, క్షమా గుణాలు కూడానేనే.

|| 10-35 ||
బృహత్సామ తథా సామ్నాం గాయత్రీ ఛన్దసామహమ్|
మాసానాం మార్గశీర్షోహమృతూనాం కుసుమాకరః

అలాగే నేను సామాలలో బృహత్సామాన్ని, చందస్సులలో గాయత్రిని, మాసాలలో మార్గశీర్షాన్ని, ఋతువులలో వసంత ఋతువుని.

|| 10-36 ||
ద్యూతం ఛలయతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్|
జయోస్మి వ్యవసాయోస్మి సత్త్వం సత్త్వవతామహమ్

నేను మోసాలలో జూదాన్ని, తేజోవంతులలో తేజాన్ని, జయాన్ని ప్రయత్నాన్ని, సాత్వికులలో సత్వాన్ని.

|| 10-37 ||
వృష్ణీనాం వాసుదేవోऽస్మి పాణ్డవానాం ధనఞ్జయః|
మునీనామప్యహం వ్యాసః కవీనాముశనా కవిః

నేను వృష్టి వంశస్తులలో వాసుదేవుడిని, పాండవులలో, అర్జునుడిని, మునులలో వ్యాసుడిని, కవులలో శుక్రాచార్యుడిని.

|| 10-38 ||
దణ్డో దమయతామస్మి నీతిరస్మి జిగీషతామ్|
మౌనం చైవాస్మి గుహ్యానాం జ్ఞానం జ్ఞానవతామహమ్

శాసకులలో దండమూ, జయంకోరేవాళ్ళల్లోని నీతీ, రహస్యాలలో మౌనమూ, జ్ఞానులలో జ్ఞానమూ నేనే.

|| 10-39 ||
యచ్చాపి సర్వభూతానాం బీజం తదహమర్జున|
న తదస్తి వినా యత్స్యాన్మయా భూతం చరాచరమ్

అర్జునా! అన్ని ప్రాణుల యొక్క మూలకారణం నేను. చరాచర ప్రపంచంలో నేను లేనిదంటూ ఏదీ లేదు.

|| 10-40 ||
నాన్తోస్తి మమ దివ్యానాం విభూతీనాం పరన్తప|
ఏష తూద్దేశతః ప్రోక్తో విభూతేర్విస్తరో మయా

అర్జునా! నా దివ్యమైన విభూతులకు అంతులేదు. నా విభూతుల విస్తారాన్ని క్లుప్తంగానే చెప్పాను.

|| 10-41 ||
యద్యద్విభూతిమత్సత్త్వం శ్రీమదూర్జితమేవ వా|
తత్తదేవావగచ్ఛ త్వం మమ తేజోంऽశసమ్భవమ్

విశిష్టమైన గుణమూ, శోభా, శక్తీ కలిగినది ఏది ఊణ్ణాదో ఆప్రతిదీ నా తేజము నుండి పుట్టినదని తెలుసుకో.

|| 10-42 ||
అథవా బహునైతేన కిం జ్ఞాతేన తవార్జున|
విష్టభ్యాహమిదం కృత్స్నమేకాంశేన స్థితో జగత్

అర్జునా ఇన్ని మాటలు దేనికి ఈ యావత్ప్రపంచాన్ని నేను ఒక్క అంశతో భరించి నిలిచి ఉన్నాను.

|| 10 ||
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు
బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే
విభూతియోగో నామ దశమోऽధ్యాయః


ఆధ్యాయ సంగ్రహం:
కృష్ణుడు:
నా మాటలు విని ఆనందపడుతున్నావు కాబట్టి నీ మంచి కోరి నేచెప్పేది విను. నా ఉత్పత్తిని ఎవరూ కనుగొనలేరు.ఎందుకంటే నేనే అన్నిటికీ కారణం.నాకు మొదలుచివరా లేవు.సర్వలోకాలకు నేనే ప్రభువునని తెల్సుకొన్న వాళ్ళు మోక్షం పొందుతారు. అన్ని గుణాలు,ద్వంద్వాలు(సుఖదుఃఖాలు,జయాపజయాలు మొదలగునవి) అన్నీ నా వలనే కలుగుతున్నాయి. సనకసనందాదులు,సప్తర్షులు,పదునాలుగు మనువులు నా సంకల్పంవలన జన్మించి సమస్త ప్రాణులను సృష్టించారు. నా విభూతిని,యోగాన్ని తెలుసుకొన్నవారు యోగయుక్తులు అవుతారు. నేనే మూలకారణం అని తెలుసుకొన్న జ్ఞానులు నన్నే సేవిస్తూ తమ ప్రాణాలను,మనసును నాయందే నిలిపి ఇంద్రియనిగ్రహులై నా లీలలను చెప్పుకుంటూ నిత్యసంతోషులై ఉంటారు. నన్ను సేవించేవాళ్లకి నన్ను పొందే జ్ఞానం నేనే కల్గిస్తాను.వారిని కరుణించేందుకై నేనే వారి బుద్ధిలో ఉండి జ్ఞాన దీపంచే అజ్ఞాన చీకటిని తొలగిస్తాను.

అర్జునుడు:
నువ్వు శాశ్వతుడని,పరమాత్ముడనీ,ఆది అనీ ఋషులు,వ్యాసుడు అందరూ,నువ్వూ అంటున్నారు.నేనూ నమ్ముతున్నాను.నిన్ను నువ్వుతప్ప ఇతరులు తెలుసుకోలేరు.ఏఏ వస్తువులందు ఏ విధంగా నిన్ను ధ్యానిస్తే నిన్ను తెలుసుకోగలవో చెప్పు.వివరంగా చెప్పు.

కృష్ణుడు:
నా విభూతులు అన్నీ చెప్పాలంటే సాధ్యం కాదు.ఎందుకంటే అవి అనంతం.కొన్ని ముఖ్యమైనవి చెప్తాను విను. అన్ని ప్రాణుల ఆత్మను,సృష్టిస్థితిలయాలు,ఆదిత్యులలో విష్ణువును,జ్యోతిర్మయ వస్తువులలో సూర్యుడను,మరుత్తులలో మరీచి,చంద్రుడను,వేదాలలో సామవేదం,దేవతలలో ఇంద్రుడను,ఇంద్రియాలలో మనసును,ప్రాణుల చైతన్యశక్తిని,రుద్రులలో శంకరుడు,యక్షరాక్షసులలో కుబేరుడను,వసువులలో పావకుడు,పర్వత శిఖరాలలో మేరువు,పురోహితులలో బృహస్పతి,సేనాధిపతులలో కుమారస్వామిని,సరస్సులలో సముద్రాన్ని,మహర్షులలో భృగువు,వ్యాకరణంలో ఒంకారం,యజ్ఞాలలో జపయజ్ఞం,స్థావరాలలో హిమాలయం,వృక్షాలలో రావి,దేవర్షులలో నారదుడు,గంధర్వులలో చిత్రరథుడు,సిద్దులలో కపిలుడు,గుఱ్ఱాలలో ఉచ్చైశ్శ్రవం,ఏనుగులలో ఐరావతం,మానవులలో మహారాజు,ఆయుధాలలో వజ్రాయుధం,గోవులలో కామధేనువు,ఉత్పత్తి కారకులలో మన్మథుడు,పాములలో వాసుకి నేనే.

నాగులలో అనంతుడు,జలదేవతలలో వరుణుడు,పితృదేవతలలో ఆర్యముడు,శాసకులలో యముడు,రాక్షసులలో ప్రహ్లాదుడు,కాలం,మృగాలలో సింహం,పక్షులలో గరుత్మంతుడు,వేగము కల వాటిలో వాయువు,శస్త్రధారులలో శ్రీరాముడు,జలచరాలలో మొసలి,నదులలో గంగానది,సృష్టికి ఆదిమధ్యాంతాలు నేనే.వాదాలు కూడా నేనే. అక్షరాలలో అకారాన్ని,సమాసాలలో ద్వంద్వసమాసం,సర్వకర్మ ఫలప్రదాత,మ్రుత్యువూ,సృజనా,స్త్రీ శక్తులలో కీర్తీ,లక్ష్మిని,వాక్కును,స్మృతీ,మేధ,ధృతి,క్షమ నేనే. సామములలో బృహత్సామం,ఛందస్సులలో గాయత్రి,నెలలలో మార్గశిరము,ఋతువులలో వసంతమూ నేనే. వంచనలలో జూదాన్ని,తేజోవంతులలో తేజం,విజయం,కృషి చేయువారి ప్రయత్నం,సాత్వికుల సత్వగుణం,యాదవులలో వాసుదేవుడను,పాండవులలో అర్జునుడను,మునులలో వ్యాసుడు,కవులలో శుక్రుడను నేనే. దండించేవారి దండనీతి,జయించేవారి రాజనీతి,రహస్యాలలో మౌనం,జ్ఞానులలో జ్ఞానం నేనే. సర్వభూతాలకు బీజకారణం నేనే.నేను కానిది ఏదీ లేదు. నా విభూతులు అనంతం.కాబట్టి సంగ్రహంగా చెప్పాను. ఐశ్వర్యంతోను,కాంతితోను,ఉత్సాహంతోను కూడినవన్నీ నా తేజస్సు యొక్క అంశలని తెలుసుకో. ఇన్ని మాటలు దేనికి? నా తేజస్సులోని ఒకేఒక్క కళ మాత్రం చేతనే ఈ ప్రపంచమంతా నిండి ఉన్నదని గ్రహించు.